Τα χριστουγεννιάτικα φωτάκια είναι εθιμοτυπική διακόσμηση που στολίζει το χριστουγεννιάτικο δέντρο, αλλά και γενικότερα τα σπίτια και τους κήπους πριν από τα Χριστούγεννα και μέχρι τα Θεοφάνια. Όλα ξεκίνησαν κάποια Χριστούγεννα από την Ευρώπη και συγκεκριμένα από τη Γερμανία όπου οι άνθρωποι συνήθιζαν να τοποθετούν κεριά στα χριστουγεννιάτικα δέντρα τους για να τα φωτίσουν.
Το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο που στολίστηκε με ηλεκτρικά φωτάκια ήταν εφεύρεση του Έντουαρντ Τζόνσον, που ήταν συνεργάτης του Τόμας Έντισον. Τα Χριστούγεννα του 1882 το σπίτι του Έντουαρντ Τζόνσον αποτέλεσε το πιο θαυμαστό αξιοθέατο που είχε να επιδείξει η Νέα Υόρκη. Ο Έντουαρντ Τζόνσον είχε την ιδέα να συναρμολογήσει σε μια σειρά σύρμα 80 χρωματιστά λαμπιόνια στις αποχρώσεις του λευκού του κόκκινου και του μπλε και να την τοποθετήσει – στη θέση των παραδοσιακών κεριών- στο χριστουγεννιάτικο δέντρο του. Για να κάνει το εορταστικό ντεκόρ ακόμη πιο πρωτότυπο, τοποθέτησε το έλατο επάνω σε περιστρεφόμενη βάση την οποία κινούσε με ηλεκτρικό ρεύμα. Με την ολοκλήρωση κάθε περιστροφής τα φώτα έσβηναν και άναβαν ξανά, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο το εφέ.
Οι κάτοικοι της πόλης, αλλά και οι επισκέπτες που είχαν την τύχη να βρεθούν εκεί εκείνες τις ημέρες, συνέρρεαν στην 5η Λεωφόρο για να δουν το φωταγωγημένο με ηλεκτρικά λαμπιόνια περιστρεφόμενο χριστουγεννιάτικο δέντρο το οποίο ο συνέταιρος του Τόμας Έντισον επεδείκνυε υπερήφανα από τα παράθυρά του. Με την αντικατάσταση των κεριών με τα ηλεκτρικά φωτάκια ο Έντουαρντ Τζόνσον όχι μόνο μείωσε σημαντικά τον κίνδυνο της φωτιάς, αλλά πρόσθεσε χρώμα και λάμψη.
Το επίτευγμα ήταν εντυπωσιακό, δεν βρήκε όμως αμέσως μιμητές καθώς ο ηλεκτρισμός ήταν ακόμη κάτι πολύ καινούργιο και αντιμετωπιζόταν με μεγάλη δυσπιστία αλλά και λόγω του ότι τα χριστουγεννιάτικα φωτάκια της εποχής ήταν, για πρακτικούς και οικονομικούς λόγους, απαγορευτικά για τους πολλούς καθώς η κατασκευή και η εγκατάστασή τους απαιτούσε ειδικευμένο ηλεκτρολόγο ενώ το κόστος τους ήταν υψηλό.
Το Χριστουγεννιάτικο δένδρο στο Λευκό Οίκο, ηλεκτροδοτήθηκε το 1894 όταν οι κόρες του προέδρου Cleveland ενθουσιάστηκαν από την ιδέα του «στολισμένου με μικρούς ηλεκτρικούς χρωματιστούς λαμπτήρες, Χριστουγεννιάτικου δένδρου».
Όμως για τους περισσότερους κατοίκους τα κεριά εξακολουθούσαν να στολίζουν το γιορτινό δένδρο, λόγο του κόστους και της περιορισμένης διαθεσιμότητας του ηλεκτρικού ρεύματος. Αυτό άρχισε να αλλάζει το 1903, όταν η General Electric Company άρχισε να παράγει και να πουλά ηλεκτρικά φωτάκια Χριστουγέννων που δεν απαιτούσαν τις υπηρεσίες ενός ηλεκτρολόγου. «Κανένας κίνδυνος από τα φωτάκια στα Χριστουγεννιάτικα δένδρα, όταν χρησιμοποιούνται οι μικροσκοπικοί λαμπτήρες του Edison» έλεγε η πετυχημένη διαφήμιση, δίπλα στην εικόνα ενός δένδρου με αναμμένα κεριά που καιγόταν. Παρά τις προσπάθειες της εταιρείας να τα προωθήσει με χρηματικά έπαθλα σε διαγωνισμούς φωταγώγησης καθ΄ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1920, η καινοτομία άργησε να διαδοθεί. Έφθασε στο μέσο αμερικανικό νοικοκυριό στα μέσα της δεκαετίας του 1950 - σχεδόν παράλληλα με την έναρξη της χρήσης των εορταστικών λαμπιονιών σε εξωτερικούς χώρους. Η επανάσταση στον τομέα ήρθε στα μέσα της δεκαετίας του 1970, με τους λαμπτήρες – μινιατούρες, οι οποίοι, σε βελτιωμένες εκδοχές, κυριαρχούν ακόμη στην αγορά.
Ανάλογη πρόοδος έχει σημειωθεί και στην τεχνολογία που κάνει τα φωτάκια να αναβοσβήνουν. Αρχικά αυτό γινόταν με την τοποθέτηση ενός λαμπτήρα «blinker» (ή φλας) σε κάθε γιρλάντα, ενώ σήμερα τα φωτάκια συνοδεύονται συνήθως από ένα «κοντρόλ» που εξασφαλίζει ως και 16 διαφορετικές ρυθμίσεις του τρόπου με τον οποίο αναβοσβήνουν, ενεργοποιώντας διαφορετικά κυκλώματα στη γιρλάντα.
Εισβολή φωτοδιόδων
Οι νέες τεχνολογικές και οικολογικές τάσεις επιβάλλουν όλο και περισσότερο τις διόδους εκπομπής φωτός, γνωστές ως LΕD. Τα φωτάκια LΕD παρουσιάζουν μια σειρά από πλεονεκτήματα, με πρώτο αυτό της χαμηλής ενεργειακής τους κατανάλωσης.
Τα φωτάκια LΕD μπορούν να δώσουν λευκό ή χρωματιστό φως, διαρκούν περίπου 25.000 ώρες περισσότερο από τους κοινούς λαμπτήρες και είναι πιο ασφαλή γιατί δεν εκπέμπουν θερμότητα. Η τεχνολογία τους βελτιώνεται διαρκώς οπότε, όσο πιο καινούργιο είναι το σετ που αγοράζει κανείς, τόσο καλύτερες είναι οι επιδόσεις ως προς το χρώμα και την ποιότητα του φωτός του αλλά και ως προς την αντοχή του. Οι παλαιότερες ή φθηνής κατασκευής γιρλάντες LΕD τείνουν να παρουσιάζουν ευκολότερα βλάβες ενώ, επειδή συνδυάζουν φθηνά χάλκινα καλώδια με το αλουμίνιο της βάσης των διόδων, είναι ευαίσθητες στην υγρασία και την οξείδωση.
Comments